در سال 2012، دکتر جری شوالفنبرگ از دانشگاه آلبرتا در نشریه “محیط زیست و بهداشت عمومی” گزارش داد که با تجویز 4000 واحد ویتامین D در روز، موردی از پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک (ITP) را درمان کرده است.

بیمار او یک زن 48 ساله با اختلال ITP بود و او همچنان علیرغم مصرف دانازول و اینکه طحالش برداشته شده بود، از تعداد پایین پلاکت ها رنج می برد.

دکتر شوالفنبرگ که شواهدی از دخالت ویتامین D بر اختلالات خودایمنی را مشاهده کرده بود روزی 2000 واحد ویتامین دی برای بیمار خود تجویز کرد. تعداد پلاکت ها رو به افزایش گذاشت و دو سال بعد بیمار پلاکت هایش در سطح متوسط بود.

متأسفانه یکی از همسایگان بیمار به او گفت که ویتامین دی با دوز 2000 واحد در روز خطرناک است و بیمار ویتامین دی خود را کنار گذاشت. پس از توقف، تعداد پلاکت ها مجدداً کاهش یافت.

دکتر شوالفنبرگ پس از اینکه به بیمار اطمینان داد که همسایه اش به او اطلاعات نادرستی داده است، مجدداً درمان با ویتامین D را اینبار با دوز 4000 واحد در روز شروع کرد. نتایج مثبت بود و بیمار توانست برای اولین بار پس از یک دهه مصرف دانازول را کنار بگذارد. حتی برای یک مورد عفونت دستگاه تنفسی  مجبور شد ویتامین دی با دوز 10000 در روز مصرف کند و پس از آن تعداد پلاک ها برای اولین بار در 14 سال به مقدار طبیعی برگشت. بیمار زندگی خود را با مصرف روزی 4000 واحد در روز از ویتامین دی و باقی نگه داشتن ویتامین دی در سطح 40 نانوگرم در میلی لیتر ادامه داد و تا زمان تهیه گزارش (2012) که از او خبر داشته ایم، مقدار پلاکت های اون نرمال بوده است.

4000 واحد ویتامین دی بالاترین دوزی است که متخصصان برای استفاده از ویتامین دی پیشنهاد می دهند و مقدار بیش از آن خطرات جدی به خصوص خطر پاره شدن رگ ها را به همراه دارد.

پپورای ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک (ITP) با شمارش پلاکت های کم با مغز استخوان طبیعی مشخص می شود.  از آنجایی که افراد مبتلا به ITP دارای تعداد پلاکتی کم هستند، آنها مشکلات خونریزی دارند. بعضی نشانه های ITP عبارتند از خونریزی بیش از حد بینی و لثه و یک بثورات پوستی روی پوست.

ITP احتمالا یک اختلال autoimmune است که در آن آنتی بادی ها پلاکت ها را تحت تاثیر قرار می دهند. این بیماری فقط بر 2 تا 3 نفر از هر 100000 نفر تأثیر می گذارد. هدف از درمان ITP این است که شمارش پلاکت ها را در بالاتر از آستانه پایین نگه دارید.

من به این مطلب امتیاز می دهم، چون در برخی از بیماران ITP سطح ویتامین D نیز پایین است. این مورد در مورد همسر خود من نیز صدق می کرد و در آزمایشات اولیه، تنها فاکتوری که به همراه پلاکت پایین بود، ویتامین دی بود.

گفتنی است که نور مستقیم خورشید منبع مناسبی برای ویتامین دی است و البته در معرض قرار گرفتن زیاد در آفتاب مشکلات پوستی به همراه دارد.

شایان ذکر است که گزارش هایی هم در مورد رابطه کمبود ویتامین دی با پلاکت بالا وجود دارد. مثلاً در یک گزارش دو بیمار که دچار افت ویتامین دی بودند دارای (ویتامین دی 18 / پلاکت 431) و (ویتامین دی 26 / پلاکت 536) بودند.

در سال 1387 یک تحقیق بر روی 50 بیمار در بیمارستان علی اصغر تهران انجام شد. سطوح پلاکتی کمتر از 30 شروع به درمان با ویتامین دی شد. برای این بیماران IVIG 1-2gm/kg نیز تزریق شد.

نتایج 50 بیمار در این مطالعه وجود داشت. متوسط سن بیماران 38 تا 41 بود. 46% زن و 54% مرد بودند و میانگین سطح ویتامین دی  23.99 ( 17.01 ± ) بود. 12درصد از بیماران کمبود شدید ویتامین دی، 36 درصد کمبود متوسط ویتامین دی و 26 درصد کمبود خفیف ویتامین دی داشتند. در مجموع 74 درصد از بیماران کمبود ویتامین D داشتند.

متوسط سطح پلاکتی قبل از درمان 12800 بود که پس از درمان به 171200 رسید که IVIG نیز در این نتیجه نقش داشت.

در نهایت باید بدانید که فارق از تمام این بحث ها ویتامین دی یک ویتامین ضروری برای بدن است که موجب تقویت استخوان ها و کلی کار دیگر می شود. راستی آیا می دانستید پلاکت ها مقداری سروتونین با خود حمل می کنند، سروتونین به جاری کننده «احساس خوب» معروف است.

همچنین فارق از هر نتیجه ای اگر پردنیزولون و یا مشابه آن را مصرف می کنید، حتماً مکمل ویتامین دی نیز مصرف کنید تا تأثیراتی که این دارو به استخوان وارد می کند را به حداقل برسانید.